126

Proloog : Op zoek naar onze roots.

Historische kranten
Tegenwoordig zijn al vele historische kranten gedigitaliseerd en op internet gezet.
Na een zoek opdracht op een naam van mijn voorouders, kreeg ik een match van Catharina Maria van Loo (127), genoemd in een overlijdens advertentie in de Groninger Courant uit 1834. De advertentie was opgegeven door H.C.ten Horn en T.H.Sluiter, waarvan Hendrik Carels ten Horn (62) de schoonzoon is van Catharina Maria van Loo.

Familie bericht
Uit de overlijdens advertentie bleek dat haar echtgenoot, Kapitein Jacob Jans Swart (126), niet bij haar overlijden aanwezig kon zijn omdat hij op reis was naar St.Ubes. Dat was aanleiding om op te zoeken aan welke kust St.Ubes ligt. Het blijkt dat St.Ubes de Engelse en St.Yves de Franse benaming is van Setubal in Portugal. In die tijd werd daar per schip zout vandaan gehaald. Later blijkt dat hij uit Oleron (Frankrijk) ook zout haalde.

Scheepsindex
Volgens de scheepsindex was kapitein Jacob Jans Swart eigenaar van het kofschip Juffer Wilhelmina Laurentina bouwjaar 1820 van 82 ton (na 1830 160 ton) gedurende 1823 t/m 1830 en het kofschip Willemina Laurentia bouwjaar 1830 van 130 ton gedurende 1832 t/m 1839 en geveild te Groningen.

Scheepsberichten
In historische kranten van o.a. de Groninger Courant zijn meldingen gevonden van aankomst en vertrek van kapitein Jacob Jans Swart met zijn kofschip Juffer Wilhelmina Laurentina en Willemina Laurentia. Zijn bestemming St.Ubes blijkt in Portugal en Oleron blijkt in Frankrijk te liggen om zout te halen. De lading koren die hij uit Libau haalt blijkt de Duitse benaming van Lipaja in Letland te zijn. Bij het paseren van de Sont werd bij Elseneur tol geheven. Vanuit slot Kronborg (Denemarken) werd dit gecontroleerd en geregistreerd in de z.g.n. Sont registers.

In de scheepsberichten worden, kapitein Jacob Jans Swart met zijn schip Willemina Laurentina, in de volgende havens of bestemmingen vermeld :
Rotterdam, Schiedam, Maassluis, Dordrecht & Helvoet (Nederland) :
Belfast, Cardif & Dundee (Groot Brittanie) : Riga & Libau (Letland):
Elseneur (Denemarken) : Bergen (Noorwegen) : Oleron (Frankrijk) : St.Ubes (Portugal)

Monsterrollen
In het Noordelijk Scheepvaartmuseum zijn monsterrollen gevonden van kapitein Jacob Jans Swart en zijn bemanning, hun functie en gage per maand. De leeftijd van de kapitein staat oorspronkelijk niet op de monsterrol vermeld.

Zeemanscollege
Volgens de scheepsindex maakte Kapitein Jacob Jans Swart deel uit van de eerste directie van het Zeemanscollege de Groninger Eendracht. De vereniging zorgde voor sociale zekerheid, ook voor de nabestaanden. Verder stond de vereniging haar leden met raad en daad bij. De leden betaalden jaarlijks een contributie. Bij ziekte of overlijden werd een bedrag uitgekeerd.

bronnen :
piets scheepsindex
koninklijke bibliotheek
noordelijk scheepvaartmuseum


Slot Kronborg a/d Sont
126